☰

BLOG CHO DỊCH VỤ CLOUD365

Nơi chứa các tài liệu tham khảo của dịch vụ Cloud365.

Bash Shell dành cho người mới bắt đầu - Chương 3

1. Các ký tự đặc biệt kiểm soát tiến trình trong Shell

1.1. & (Ampersand)

Dấu & đặt một tiến trình vào chế độ chạy nền (background process). Bản thân Unix không có khái niệm về tiến trình này là chạy nền (background) hay là tiến trình tương tác (foreground), mà việc này sẽ do shell điều khiển. Với &, tiến trình sẽ tự chạy và shell sẽ quay về tương tác ngay với người dùng.

Ví dụ : Thực hiện sort 1 file đã có sẵn và thực hiện câu lệnh với & để câu lệnh được chạy nền.

[root@shell ~]# sort test2.sh > test1 &
[1] 15907

Câu lệnh sẽ in ra ID của tiến trình đang chạy ngầm. Trên thực tế, & được dùng để thực hiện chạy các script dưới dạng các tiến trình ngầm. Ví dụ

[root@shell ~]# sh test1.sh &
[root@shell ~]# sh test2.sh &

Show tất cả các job đang chạy ngầm :

[root@shell ~]# jobs
[1]
[2]

Để quay lại chế độ tương tác của tiến trình 1, sử dụng :

[root@shell ~]# fg 1

1.2. | (Ống dẫn - Pipe)

Shell cho phép sử dụng đầu ra của lệnh, và kết nối trực tiếp tới đầu vào của 1 lệnh khác, mà không cần xử lý trung gian.

Ví dụ, ta có file hello.sh với nội dung sau :

#!/bin/bash
echo "Hello World\n"
adding_string_to_number="s"
v=$(expr 5 + $adding_string_to_number)

Thực hiện việc grep ra dòng “Hello World” có trong file hello.sh

[root@shell ~]# cat hello.sh | grep "Hello World"

Kết quả như sau :

[root@shell ~]# cat hello.sh | grep "Hello World"
echo "Hello World\n"

1.3. \ (Backslash)

Dấu \ được dùng để giải trừ ý nghĩa đặc biệt của các dấu như &, ? hoặc $

Ví dụ : Ta có 1 file file1&2. Khi thực hiện đọc file này với cú pháp như sau :

[root@shell ~]# cat file1&2

Việc đọc sẽ xảy ra lỗi ra tiêu đề của file chứa ký tự đặc biệt &. Để đọc được file như ý muốn, ta cần thực hiện như sau :

[root@shell ~]# cat file1\&2

2. Các biến trong Shell

2.1. Biến môi trường (environment variable)

Khi Shell khởi động, nó cung cấp 1 số biến được khai báo và có giá trị mặc định. Chúng được gọi là các biến môi trường. Các biến này thường được viết hoa để phân biệt với các biến do người dùng đặt ra (thường là các ký tự không hoa). Nội dung của các biến này thường tùy vào thiết lập của hệ thống. Một số biến môi trường phổ biến là :

  • $HOME : Chứa nội dung của thư mục home.
  • $PATH : Chứa đường dẫn tới các trình thực thi.
  • PS1 : Dấu nhắc hiển thị trên dòng lệnh. Thông thường là $user không phải user root.
  • PS2 : Dấu nhắc thứ cấp, thông báo người dùng nhập thêm thông tin trước khi lệnh thực hiện. Thông thường là dấu >.
  • IFS : Dấu phân cách các trường trong chuỗi. Biến này chứa các ký tự mà shell dùng tách chuỗi (thường là tham số trên dòng lệnh). Ví dụ $IFS thường chứa ký tự Tab, ký tự trắng hoặc ký tự xuống hàng.
  • $0 : Chứa tên chương trình gọi trên dòng lệnh.
  • $# : Số tham số truyền trên dòng lệnh.
  • **`.

2.2. Biến tham số (paramemter variable)

Nếu cần tiếp nhận tham số trên dòng lệnh để xử lý, cóp thể dùng thêm các biến môi trường sau :

  • $1, $2, $3… : Vị trí và nội dung của các tham số trên dòng lệnh theo thứ tự từ trái sang phải.
  • *$ ** : Danh sách Shell của tất cả các tham số trên dòng lệnh. Chúng được lưu trong chuỗi duy nhân phân cách bằng ký tự đầu tiên quy định trong biến $IFS.
  • $@ : Các tham số được chuyển thành chuỗi. Không sử dụng dấu phân cách của biến IFS.

Để hiểu rõ sự khác biệt của $* và $@, hãy xem ví dụ sau :

[root@shell ~]# IFS="A"
[root@shell ~]# set foo bar bam
[root@shell ~]# echo "$@"
foo bar bam
[root@shell ~]# echo "$*"
fooAbarAbam
[root@shell ~]# unset IFS
[root@shell ~]# echo "$*"
foo bar bam

Ta thấy lệnh set tiếp nhận 3 tham số trên dòng lệnh lần lượt là foo, bar và bam. Chúng sẽ ảnh hưởng tới các biến môi trường $* và $@. Khi IFS được quy định là ký tự A, $* cho ra kết quả là các tham số và được phân cách nhau bởi A. Khi unset IFS về null, biến $* trả vè kết quả thuần túy của các tham số tương tự như biến $@.

Biến $# sẽ cho ra kết quả là số tham số của lệnh. Như ví dụ trên :

[root@shell ~]# echo "$#"
3

Ví dụ sau sẽ minh hoạt 1 số cách đơn giản về việc xử lý và truy xuất biến môi trường. Ta có script try_variables.sh.

#!/bin/sh

salutation="Hello"
echo $salutation
echo "The program $0 is now running"
echo "The second parameter was $2"
echo "The first parameter was $1"
echo "The parameter list was $*"
echo "The user's home directory is $HOME"

echo "Please enter a new greeting"
read salutation

echo $salutation
echo "The script is now complete"

Phân quyền thực thi cho script :

[root@shell ~]# chmod +x try_variables.sh

Chạy script với 3 tham số one, two và three như sau. Kết quả nhận được sẽ là

[root@shell ~]# ./try_variables.sh one two three
Hello
The program ./try_variables.sh is now running
The second parameter was two
The first parameter was one
The parameter list was one two three
The user's home directory is /root
Please enter a new greeting
shell hello
shell hello
The script is now complete

3. Điều kiện trong Shell

Một nền tảng cơ bản trong tất cả các ngôn ngữ lập trình đó chính là khả năng kiểm tra điều kiện và đưa ra quyết định thích hợp tùy theo điều kiện đúng hay sai. Trước khi tìm hiểu cấu trúc điều khiển của ngôn ngữ scriptm ta hãy xem qua cách kiểm tra điều kiện.

Một script của shell có thể kiểm tra mã lỗi trả về của bất kỳ lệnh nào có khả năng gọi từ dòng lệnh, bao gồm cả những tập tin lệnh của script khác. Đó là lý do vì sao chúng ta thường sử dụng lệnh exit ở cuối script mỗi khi kết thúc.

3.1. Lệnh test hoặc []

Thực tế, các script sử dụng lệnh [] hoặc test để kiểm tra điều kiện boolean một cách thường xuyên. Trong hầu hết các hệ thống UNIX và Linux thì [] và test đều có ý nghĩa tương đương nhau.

Ví dụ, dùng lệnh test để kiểm tra file hello.c có tồn tại trong hệ thống hay không. Cú pháp của lệnh test :

test -f <file_name>

Trong script, ta có thể dùng lệnh test theo cách sau :

if test -f hello.c
then
	...
fi

Hoặc dùng [] để thay thế cho test :

if [ -f hello.c ]
then
	...
fi

Mã lỗi và giá trị trả về của lệnh mà test kiểm tra sẽ quyết định điều kiện kiểm tra là đúng hay sai.

Lưu ý, phải đặt khoảng trắng giữa lệnh [] và biểu thức kiểm tra.

Điều kiện mà lệnh test cho phép kiểm tra có thể rơi vào 1 trong 3 kiểu sau :

3.2. So sánh chuỗi

  • string1 = string2 : true nếu 2 chuỗi bằng nhau
  • string1 != string2 : true nếu 2 chuỗi không bằng nhau
  • -n string1 : true nếu tring1 không rỗng
  • -z string1 : true nếu tring1 rỗng

3.3. So sánh toán học :

  • expression1 -eq expression2 : true nếu 2 biểu thức bằng nhau
  • expression1 -ne expression2 : true nếu 2 biểu thức không bằng nhau
  • expression1 -gt expression2 : true nếu biểu thức expression1 lớn hơn expression2
  • expression1 -ge expression2 : true nếu biểu thức expression1 lớn hơn hoặc bằng expression2
  • expression1 -lt expression2 : true nếu biểu thức expression1 nhỏ hơn expression2
  • expression1 -le expression2 : true nếu biểu thức expression1 nhỏ hơn hoặc bằng expression2
  • !expression : true nếu biểu thức expression là false (toán tử not)

3.4. Kiểm tra điều kiện trên tập tin

  • -d file : true nếu file là thư mục
  • -e file : true nếu file tồn tại trên đĩa
  • -f file : true nếu file là tập tin thông thường
  • -g file : true nếu set-group-id được thiết lập trên file
  • -r file : true nếu file cho phép được
  • -s file : true nếu file có kích thước khác 0
  • -u file : true nếu set-ser-id được áp đặt trên file
  • -w file : true nếu file cho phép ghi
  • -x file : true nếu file được phép thực thi

Tất cả các điều kiện kiểm tra tập tin đều yêu cầu file phải tồn tại trước đó (có nghĩa là lệnh test -f file_name phải được gọi trước đó)

Related tutorials

×

Subscribe

The latest tutorials sent straight to your inbox.